ระบบปฏิบัติการ (Operating Systems)
ระบบปฏิบัติการ เป็นซอฟต์แวร์ระบบที่ประกอบด้วย กลุ่มโปรแกรมที่ทำหน้าที่เป็นตัวกลางที่คอยประสานงานระหว่างผู้ใช้ และฮาร์ดแวร์คอมพิวเตอร์
ระบบปฏิบัติการมีหน้าที่หลักสองประการ ได้แก่ กระทำการและควบคุมการทำงานของโปรแกรมประยุกต์ และอุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น และจัดสรรทรัพยากรที่ใช้ร่วมกัน
ในคอมพิวเตอร์ขนาดใหญ่ที่มีกิจกรรมมากมายซับซ้อนระบบปฏิบัติการจะมีภารกิจหลัก ได้แก่ การจัดการกระบวนการ , การจัดการหน่วยความจำหลัก , การจัดการแฟ้ม , การจัดการระบบ i/o , การจัดการหน่วยเก็บรอง , เครือข่าย , ระบบการอารักขา และระบบตัวแปลคำสั่ง
ส่วนในไมโครคอมพิวเตอร์ ระบบปฏิบัติการจะทำหน้าที่ด้านการบูต , ภารกิจดูแลทั่วไปหรืองานแม่บ้าน , ส่วนต่อประสานกับผู้ใช้ , การจัดการทรัพยากรคอมพิวเตอร์ และการจัดการภารกิจ
การทำงานแบบหลายโปรแกรม คือการใช้งานคอมพิวเตอร์พร้อม ๆ กันโดยโปรแกรมหลายโปรแกรม
การทำงานแบบหลายภารกิจ สมรรถนะการทำงานแบบหลายโปรแกรมของระปฏิบัติการสำหรับผู้ใช้คนเดียว อย่างเช่น ในคอมพิวเตอร์ส่วยบุคคล
มัลติเธรด ระบบปฏิบัติการจะแบ่งกระบวนการออกเป็นหน่วยย่อย เพื่อส่งให้ซีพียูประมวลผลคู่ขนานพร้อม ๆ กันไป
การทำงานแบบหลายตัวประมวลผล การประมวลในเวลาเดียวกันโดยซีพียูหลายตัว ภายใต้การควบคุมการกระทำการกับกลุ่มคำสั่งของโปรแกรมเดียวกันหรือหลายโปรแกรมในเวลาเดียวกัน
หน่วยเก็บเสมือน บางทีเรียกว่าหน่วยความจำเสมือน เป็นเทคนิควิธีในการแบ่งปันหน่วยความจำ โดยวิธีแบ่งส่วนโปรแกรมออกเป็นสองส่วน ส่วนแรกจะเก็บเฉพาะส่วนที่จะเป็นสำหรับการกระทำการลงในหน่วยความจำหลัก เรียกส่วนนี้ว่าเก็บจริง และส่วนที่เหลือจะเก็บไว้ในพื้นที่ของหน่วยเก็บรอง เรียกว่าหน่วยเก็บเสมือน
ระบบปฏิบัติการยอดนิยม ได้แก่ Dos , Windows , Windows NT , Windows 2000 , OS/2 , Mac Os NetWare , UNIX และ Linux
Dos ระบบปฏิบัติการขนาด 16 บิต มาตรฐานสำหรับไมโครคอมพิวเตอร์ตระกูล IBM และ IBM-colne สำหรับผู้ใช้คนเดียว พัฒนาโดยบริษัทไมโครซอฟต์ แบ่งเป็น MS-DOS สำหรับเครื่อง IBM-clone, PC-DOS
Windows เปลือกนอกของ GUI ที่ดำเนินงานไปพร้อมกับ ระบบปฏิบัติการ DOS เรียกว่า Windows3x ประกอบด้วยรุ่น 3.0 , 3.1 และ 3.11 for Workgroup พัฒนาโดยบริษัทไมโครซอฟต์
Windows 95/98 ระบบปฏิบัติการ 32 บิต ที่ทรงประสิทธิภาพซึ่งได้รับการปรับปรุงด้านส่วนต่อประสานกับผู้ใช้แบบกราฟิก พัฒนาโดยบริษัทไมโครซอฟต์
Windows NT ระบบปฏิบัติการ 32 บิต ที่ทรงประสิทธิภาพสำหรับการใช้ไมโครโปรเซสเซอร์แบบ 32 บิต ในสภาพแวดล้อมแบบเครือข่าย สนับสนุนการทำงานแบบหลายภารกิจ แบ่งผลิตภัณฑ์ออกเป็น 2 สาย ได้แก่ Windows NT Workstation และ Windows NT Server พัฒนาโดยบริษัทไมโครซอฟต์
รุ่นถัดมาของสายผลติภัณฑ์ไมโครซอฟต์ในตระกูลวินโดวส์ Windows MC เป็นสายพัฒนาการจาก Windows9x สำหรับผู้ใช้ตามบ้าน ในขณะที่ Windows 2000 มาจากสายของ Windows NT โดย Windows 2000 คือระบบปฏิบัติการรุ่นใหม่ของระบบปฏิบัติการในสายของ Windows NT สร้างขึ้นบนพื้นฐานที่แข็งแกร่งของ Windows NT 4.0 ประกอบด้วย 4 ผลิตภัณฑ์ คือ Windows 2000 , Windows 2000 Server , Windows 2000 Advance Server , Windows 2000 Data Center Server
OS/2 เป็นระบบปฏิบัติการ 32 บิต ที่ทรงประสิทธิภาพสำหรับเครื่อง 32 บิต ตระกูล IBM และ IBM-clone พัฒนาโดย IBM
Mac OS ระบบปฏิบัติการสำหรับเครื่องแมคอินทอซของบริษัทแอปเปิลคอมพิวเตอร์ที่ใช้ไมโครโปรเซสเซอร์ตระกูลโมโตโรลา
NetWare ระบบปฏิบัติการเครือข่ายยอดนิยมสำหรับไมโครคอมพิวเตอร์ที่เชื่อต่อเป็นเครือข่ายเฉพาะบริเวณ พัฒนาบริษัทโนเวล
UNIX ระบบปฏิบัติการ 32 บิต สำหรับหลายผู้ใช้ โดยการจัดเตรียมคุณสมบัติด้านเครือข่าย สามารถใช้ฮาร์ดแวร์ตั้งแต่ไมโครคอมพิวเตอร์จนถึงเมนเฟรม
Linux เป็นระบบปฏิบัติการ 32 บิตที่พัฒนาย่อส่วนจากยูนิกซ์สำหรับพีซี แจกจ่ายให้ฟรีพร้อมรหัสต้นฉบับ มีระบบ X-Window ซึ่งเป็นส่วนต่อประสานกับผู้ใช้
